پمپ‌های دیافراگمی در حالت کلی در دو نع بادی و برقی تولید می‌شوند. شاید پمپ دیافراگمی عملکرد ساده‌ای داشته باشند، اما کارکردی عالی و بدون نشتی داشته و از آن‌ها برای جابجایی سیالات خورنده، اسیدی، انفجاری و یا سمی و رادیواکتیو استفاده می‌کنند. این پمپ‌ها با توجه به قابلیت‌ها و طراحی منحصر به فردی که دارند، به نام پمپ‌های همه کاره نیز شناخته می‌شوند. اما برای طراحی فرایندها و جا به جایی انواع سیالات از کدام نوع پمپ دیافراگمی استفاده می‌شود؟ در این مقاله از سایت رادیناس، به شما کمک خواهیم کرد که پمپ دیافراگمی را با توجه به شرایط کارکرد آن در فضاهای متنوع صنعتی و مواجه شدن با انواع سیالات، انتخاب کنید.
فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب پمپ دیافراگمی
در ادامه به مهم‌ترین و تاثیرگدارترین عوامل بر عملکرد پمپ های دیافراگمی میپردازیم، تا بدانید در هنگام انتخاب و خرید یک پمپ دیافراگمی به چه مواردی باید، توجه ویژه‌ای داشته باشید.
عملگر پمپ دیافراگمی باید چگونه باشد؟
در حالت کلی، پمپ‌های دیافراگمی در دو حالت الکتریکی و بادی طراحی می‌شوند. در پمپ دیافراگمی برقی از یک الکتروموتور برای به حرکت درآوردن اهرم‌های متصل شده به دیافراگم‌ها استفاده می‌شود. اما در پمپ دیافراگمی بادی از شیر کنترل برای جابجایی هوای فشرده پشت دیافراگم‌ها استفاده می‌کنند.
در صورتی که هوای فشرده تامین شود، استفاده از پمپ دیافراگمی بادی انتخاب مناسب تری خواهد بود. اما اگر به هر دلیلی امکان تولید هوای فشرده ندارید یا تولید هوای فشرده مقرون به صرفه نیست، استفاده از پمپ دیافراگمی برقی مناسب‌تر خواهد بود.
ظرفیت پمپ باید چقدر باشد؟
معمولا پمپ‌های دیافراگمی ظرفیت کمی دارند. در واقع برای جابه‌جایی حجم زیاد سیالات، از این پمپ‌ها استفاده نمی‌کنند. اما برای سیستم‌های دبی کم یا متوسط بسیار مناسب هستند. با این حال پمپ‌های دیافراگمی متنوعی در ظرفیت‌های گوناگون، برای پمپاژ حجم‌های مختلف سیالات طراحی شده‌اند. پس توجه به ظرفیت پمپ مهم‌ترین فاکتور در راهنمای انتخاب پمپ دیافراگمی است. در واقع پمپ مورد نظر باید ظرفیت کافی سیستم مورد نظر شما را داشته باشد.
انتخاب جنس پمپ دیافراگمی
اصلی‌ترین و کلیدی‌ترین چالش شما در روش انتخاب پمپ دیافراگمی و یا هر دستگاه صنعتی دیگری مانند ایرلس برقی، انتخاب متریال است. همانطور که اشاره شد، از این پمپ‌ها در مکش و پمپاژ سیالات اسیدی، خورنده، انفجاری و حتی سمی وغیره استفاده می‌کنند. این سیالات قدرت واکنش پذیری شیمیایی بسیار بالایی داشته و در صورت انتخاب غلط متریال، ممکن است تخریب زودهنگام اجزای پمپ را به همراه داشته باشد. در این مواقع خطر نشت سیال بسیار زیاد خواهد بود. باید به این نکته اشاره کنیم که انتخاب متریال برای پوسته و دیافراگم پمپ به صورت جداگانه انجام خواهد شد.
متریال پوسته پمپ
پوسته پمپ باید با سیال سازگاری داشته باشد. همچنین باید بتواند فشار عبور سیالات را تحمل کند. برای این منظور از متریال‌های زیر برای پوسته استفاده می‌کنند.
- آلومینیوم (AL)
برای پمپاژ سیالات عمومی تحت شرایط عادی کاربرد دارد.
- پلی پروپیلن (PP)
برای پمپاژ سیالات خورنده مانند انواع اسیدها و بازها از این ماده برای ساخت پوسته استفاده می‌شود. در این باره باید با توجه به نوع اسید و قدرت خورندگی آن، نوع پوسته پلیمری را انتخاب کنید.
- استنلس استیل (S.S)
برای پمپاژ سیالات اسیدی، خورنده، سایشی و سیالات بهداشتی پوسته پمپ را از جنس استنلس استیل می‌سازند. معمولا از استیل SS316 برای طراحی پوسته این دیافراگم‌ها استفاده می‌کنند.
- کانیار (KR)
برای پمپاژ سیالات شیمیایی و سیالات خورنده کاربرد دارد.
متریال دیافراگم پمپ
اصلی‌ترین چالش شما در راهنمای انتخاب پمپ دیافراگمی، بررسی متریال دیافراگم است. چون این دیافراگم در ارتباط مستقیم با سیالات قرار دارد. همچنین باید خاصیت ارتجاعی مناسبی نیز داشته باشد. برای طراحی و ساخت دیافراگم این پمپ‌ها از انواع متریال‌های زیر استفاده می‌شود.
- تفلون (PTFE)
- سنتوپرن (Santoprene)
- نئوپرن (Neoprene)
هر کدام از این مواد خاصیت‌های فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود را دارند. حتما در حین طراحی سیستم فرایندی، نوع سیال را دقیقا بررسی کرده و از سازگار بودن این متریال‌ها با سیالات سیستم مطمئن شوید. البته انتخاب متریال بر قیمت پمپ دیافراگمی نیز تاثیر مستقیمی می‌گذارد. گاهی انتخاب یک متریال خاص برای پمپاژ یک سیال تخصصی باعث افزایش قیمت قابل توجه طراحی پمپ می‌شود.
انتخاب سایز پمپ دیافراگمی
معمولا پمپ‌های دیافراگمی را در سایزهای گوناگون 4/1 الی 3 اینچی طراحی می‌کنند. این پمپ‌ها برای پورت‌های بزرگتر از 3 اینچی مناسب نیستند. چون ظرفیت پمپاژ آن‌ها محدودی است. پس اگر خط فرایندی شما لوله‌های بزرگتر از 3 اینچی دارد، باید از پمپ‌های دیگری برای سیستم خود استفاده کنید. اما در محدوده زیر 3 اینچ، قدرت انتخاب انواع پمپ دیافراگمی را دارید. این پمپ‌ها فشار بالایی تولید نمی‌کنند و دارای ظرفیت محدودی هستند. اما در عمل، یکی از بهترین و مطمئن‌ترین پمپ‌ها محسوب می‌شوند. پس در انتخاب سایز پمپ دیافراگمی باید به ظرفیت عبور سیال سیستم توجه کنید.
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی کامل با روش کار پمپ دیافراگمی مقاله مربوط به آن در بلاگ رادیناس را مطالعه کنید.
انتخاب هد پمپ دیافراگمی
هنگام انتخاب پمپ پنوماتیک، باید به حداکثر هد پمپ نیز توجه کنید. هد، معیار حداکثر ارتفاع پمپاژ پمپ محسوب می‌شود. در واقع این مقدار باید بیشتر از ارتفاع مورد نظر شما باشد. در غیر این صورت، پمپ دیافراگمی نمی‌تواند سیال را تا سطح مورد نظر شما پمپاژ کند. البته باید اشاره کنیم که هد پمپ‌های دیافراگمی معمولا کم و حداکثر به 80 متر می‌رسد.
موارد تاثیر گذار در انتخاب صحیح پمپ دیافراگمی
- شرایط محیطی: مانند محیط‌های اسیدی، انفجاری، داغ، سرد، رطوبت و غیره
- ظرفیت یا دبی: مقدار حجم موادی که در یک واحد زمان منتقل می‌شود. واحد دبی بر حسب لیتر بر ساعت، لیتر بر دقیقه، گالن بر دقیقه است.
- ویسکوزیته: به مقاومت مایع در مقابل جاری شدن، ویسکوزیته می‌گویند.
- فشار: برای مقابله بر چسبندگی مولکول‌های ماده به هم و جداره لوله، به یک نیرویی نیاز داریم که به آن فشار میگوییم. واحد فشار، مقدار نیرو بر واحد سطح است.
- ذرات جامد: وجود ذرات در میان مایع برای انتخاب نوع پمپ بسیار اهمیت دارد.
- خواص شیمیایی
- خواص فیزیکی
- میزان حساسیت ماده
- دمای ماده
- شرایط مصرف: صنایع پتروشیمی، دارویی، غذایی، نظامی، نفت و گاز و غیره
مواردی که اشاره شد، در راهنمای انتخاب پمپ دیافراگمی و انتخاب جنس قطعات بسیار تاثیر گذار هستند. شما با توجه به این نکات و کمک گرفتن از مشاوران ما در سایت رادیناس، می‌توانید بهترین پمپ دیافراگمی را برای صنایع خود انتخاب و خریداری کنید.
